پمپ دان در سیکل تبرید دارای اهمیت خاصی بوده و دو کاربرد مهم دارد. برای انجام فرآیند پمپ دان نیاز به تجهیزاتی مانند شیر برقی، شیر انبساط ترموستاتیک، ترموستات و پرشر سوئیچ (کنترلر فشار) است. همچنین این فرایند در سیستم هایی که دارای یک کمپرسور و یک اپراتور هست انجام می گیرد. نکته مهم در مورد عملیات پمپ داون این است که فقط در حالت کاربرد دیفراست الکتریکی به کار می رود و زمانی که از گاز داغ برای دیفراست استفاده می شود کاربردی ندارد.
کاربردهای پمپ دان در سیکل تبرید چیست؟
فرایند پمپ دان در سیستم های تبرید دارای کاربردهای مختلفی است که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.
1.جلوگیری از برگشت مبرد به کمپرسور:
یکی از کاربردهای مهم پمپ دان روشی برای جلوگیری از برگشت مبرد مایع به کمپرسور در زمان سیکل خاموشی آن است. مبرد مایعی که در کویل های اوپراتور در سیکل تبرید سردخانه و چیلر وجود دارد گرما را از محیط جذب کرده و تبخیر شده و به کمپرسور وارد می شود. اگر مبرد در فاز مایع وارد کمپرسور شود می تواند خسارات جبران ناپذیری را به کمپرسور بزند. مانند پمپ داون سردخانه و چیلر، پمپ دوان در سیکل تبرید نیز می تواند از ورود مایع مبرد به کمپرسور پیشگیری کند.
2.خروج مبرد از سیستم هنگام تعمیر:
کاربرد دیگر پمپ داون در سیکل تبرید زمانی است که برای تعمیر و تعویض تجهیزات سیستم باید مبرد از سیستم خارج شود. زیرا اگر گاز مبرد از کمپرسور خارج نشود ممکن است خطرات زیست محیطی را ایجاد کرده و هزینه های تعمیر افزایش یابد.
3.در پایان فصل بهره برداری از دستگاه های تهویه مطبوع از عملیات پمپ دان برای جمع کردن تمامی گاز سیستم در درون کندانسور چیلر بهره گرفته می شود
4.هنگام انجام تعمیر چیلرروی کنترل ها و شیرآلات مدار مایع و مکش سیستم برای جلوگیری از هدر رفتن گاز مبرد درون سیستم از فرایند پمپ دن استفاده می شود.
5.شارژ گاز مبرد در شرایطی که از طریق مدار مایع، ماده مبرد به سیستم شارژ خواهد شد.
نحوه انجام پمپ دان در سیکل تبرید چگونه است؟
عملیات پمپ داون در سیکل تبرید سردخانه و چیلرها به دو صورت اتوماتیک و دستی انجام می‌گیرد.
مراحل عملیات پمپ دان در حالت اتوماتیک
در حالت اتوماتیک این فرایند توسط اپراتور و یا در زمان خاموشی کمپرسور به دلایل مختلف انجام می شود.
مرحله اول: وقتی دمای محفظه سرد به دمای معین می رسد، فرمان بسته شدن شیر برقی از ترموستات صادر می شود. اما بعد از بسته شدن شیر برقی هنوز کمپرسور کار می کند و خاموش نمی شود.
مرحله دوم: در نتیجه فعال بودن کمپرسور و بسته بودن شیر خط مایع، مبرد از اپراتور میکیده و در کندانسور و ریسیور جمع می گردد.
مرحله سوم: سپس مبرد از اوپراتور تخلیه شده و سبب کاهش فشار می شود.
مرحله چهارم: وقتی تمام مبرد از اپراتور خارج شود فرمان خاموش شدن کمپرسور از سوی سوئیچ فشار پایین داده شده و کمپرسور خاموش می شود.
2.فرآیند پمپ دان در حالت دستی:
برای انجام عملیات پمپ داون در سیکل تبرید توسط اپراتور و به صورت دستی باید مراحل زیر انجام شود.
مرحله اول: در این روش اگر سیستم خاموش است برای اینکه تخلیه مبرد از اپراتور بهتر انجام گیرد باید ابتدا آن را برای چند دقیقه روشن کنید تا کار کند.
مرحله دوم: سپس باید مانیفولدهای فشار به خطوط مایع و بخار وصل شود.
مرحله سوم: در این مرحله باید شیر خط مایع بسته شود این کار باعث کاهش خطوط مایع و بخار می شود.
مرحله چهارم: وقتی مشاهده شد که فشار خط بخار به صفر رسیده است باید شیر برگشت بسته شود.
تفاوت عملیات پمپ داون در حالت اتوماتیک و حالت دستی
همانطور که مشاهده می کنیم هر دو حالت فرایند پمپ داون شبیه یکدیگر انجام می شوند و تفاوت این دو روش در این است که:
- در حالت اتوماتیک پمپ داون، فرمان بسته شدن شیر برقی توسط ترموستات داده می شود و در حالت دستی، شیر برقی بوسیه اپراتور بسته می شود.
- در حالت دستی با صفر شدن فشار، اپراتور وظیفه قطع جریان مبرد را دارد، ولی در حالت اتوماتیک، قطع جریان توسط سوئیچ فشار پایین (LPS) و از طریق خاموش کردن کمپرسور انجام می شود.
فرآیند پمپ داون در سیکل تبرید به صورت دستی می تواند خطرات زیادی را به دنبال داشته باشد بنابراین باید توسط افراد ماهر و حرفه ای انجام گیرد.
چگونگی عملیات پمپ داون چیلر
انجام فرایند پمپ داون در چیلرها می تواند موضوعی مهم در مورد نگهداری و تعمیر این تجهیزات محسوب شود. زیرا با انجام این کار تمام گاز دستگاه در کندانسور جمع آوری می شود؛ در این صورت در زمان باز کردن قسمت های مختلف سیستم از خروج مبرد از دستگاه و هدر رفتن آن جلوگیری می شود.
مراحل فرایند پمپ دان چیلر
1.خاموش کردن دستگاه: در مرحله اول باید کمپرسور خاموش باشد ولی اپراتور و کندانسور باید روشن بوده و کار کنند.
2.بستن شیر سرویس مدار مایع: این شیر باید بصورت کامل بسته شود تا مایع مبرد جریان نداشته باشد.
3.تنظیم کنترل فشار: چنانچه کنترل فشار بالا و پائین (Hi-LOW PRESSURE CONTROL) قابل تنظیم است، باید Cut Out روی ۵ psi تنظیم شود.
4.روشن کردن کمپرسور: در این مرحله کمپرسور باید روشن شود و تا زمانی که تمام گاز در کندانسور جمع آوری گردد بایستی کار کند.
- در این مرحله وقتی فشار مکش نزدیک ۵ psi برسد دستگاه بطور اتوماتیک خاموش خواهد شد.
6.تکرار فرآیند: پس از گذشت چند دقیقه اگر فشار مکش تغییر کرد و از ۵ psi بیشتر شد، برای اینکه فشار مکش روی ۵ psi ثابت بماند باید عملیات پمپ دان تکرار شود.
7.اتمام عملیات: در این مرحله و بعد از ثابت شدن فشار مکش در ۵ psi، سیستم برای عملیات بعدی که اقداماتی برای تعمیر و تعوی قطعه معیوب می باشد، آماده است.
نکته مهم در مورد پکیج های برودتی دو پارچه یا چیلرهای با کندانسور هوائی
در این دستگاه ها بعد از روشن کردن کمپرسور باید اجازه داد تا برای چند دقیقه فن های کندانسور کار کنند و در مرحله بعد فرآیند پمپ داون را آغاز کرد. در هنگام پمپ دان باید تمام فن ها روشن باشند بنابراین باید همه فن ها را در حالت جامپر قرار داد. همچنین باید این فن ها را بعد از خاموش شدن کمپرسور، خاموش کرد.
نکته مهم : از نظر بعضی از تولید کنندگان نباید چیلر را به سیستم پمپ دان مجهز کرد؛ به این دلیل که ممکن است سیستم پمپ داون باعث یخزدگی اواپراتور شود.
جمع بندی بحث پمپ دان در سیکل تبرید
در این مقاله در مورد کاربرد روش و فرایند پمپ داون در سیستم های تبرید مانند چیلر و سردخانه پرداخیتم. اهمیت انجام این عملیات را به اختصار بیان کردیم و گفتیم که یکی از دلایل اصلی استفاده از پمپ دان، خارج کردن مبرد از سیستم در مواقع مختلف و جلوگیری از برگشت آن به کمپرسور است. در صورتی که مایع مبرد وارد کمپرسور شود می تواند سبب ایجاد مشکلات فراوانی در کمپرسور گردد و هزینه های زیادی را تحمیل نماید. همچنین اشاره کردیم که عملیات پمپ داون به دو صورت اتوماتیک توسط خود دستگاه و به حالت دستی، توسط افراد ماهر می تواند انجام گیرد. تفاوت این دو روش را نیز در نحوه بسته شدن شیر برقی و تنظیم فشار در این فرایند بیان کردیم.
