مبرد r22 یک گاز فریون است. از این گاز فریونی در سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت که در فرآیندهای صنعتی فریونی، مبرد r22، فریون اصلی می‌باشد. همچنین از این مبرد در کولرهای ماشین نیز استفاده می‌شود. مبرد یکی از اجزاء سیکل تبرید تراکمی است. از مبرد برای انتقال حرارت استفاده می‌شود؛ زیرا این گاز می‌تواند با تغییر فاز خود عمل سرد سازی را انجام دهد و دمای هوا را کاهش دهد. در صنعت تبرید از جمله معروف ترین مبرد‌ها می‌توان به گاز R22 اشاره کرد. مبرد R22، تقریباً در تمامی سیستم‌های سرمایشی قابل استفاده است؛ زیرا این گاز دارای ویژگیهای مناسبی می‌باشد. سلام سرما در این مقاله شمارا به صورت تخصصی با این مدل مبرد آشنا میکند.
نام شیمیایی مبرد R22 کلورودی فلورومتان است. این مبرد از خانواده HCFCها می‌باشد. خانواده HCFC با نام هیدرو کلورو فلورو کربن نیز شناخته می‌شود. نام شیمیایی گاز مبرد r22، CHCIF2 است.
این گاز اثرات مخربی بر روی محیط زیست دارد و به همین دلیل استفاده از آن در کشورهای توسعه یافته منسوخ شده است. اما کشورهای در حال توسعه همچنان از آن استفاده می‌کنند و دلیل این امر نیز مزایای فراوانی است که این مبرد دارد. برای تولید مبرد R22، از واکنش کلوروفرم استفاده می‌شود. همچنین در سال ۱۹۹۸ نرخ تولید R22، ۴۵۰ گرم در سال بود که در سال ۲۰۰۸ این مقدار به ۸۰۰ گرم افزایش پیدا کرد. دلیل این افزایش نیز صنایعی هستند که این مبرد در آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موارد استفاده از مبرد R22
چیلر‌ها و مینی چیلر‌ها و در اصل سیستم‌های تهویه مطبوع، موارد اصلی استفاده از مبرد R22 هستند. سردخانه‌های صنعتی نیز از دیگر مکان‌هایی هستند که از این مبرد در آنها استفاده می‌شود. در سردخانه‌های بالای صفر و در سردخانه‌های زیر صفر و در کل در سیستم‌های برودتی مبرد R22، کارایی خوبی دارد. همچنین قیمت مقرون به صرفه آن باعث شده است که این گاز نسبت به سایر گازها بیشتر مورد استفاده قرار گیرد. مواردی که باعث شده است مبرد R22 در صنایع مختلف کاربرد داشته باشد عبارتند از:
- مبرد R22 گاز غیر سمی است.
- برای تبخیر شدن این گاز به دمای بسیار بالایی احتیاج است.
- مبرد R22 دارای دمای بحرانی بالا نیز می‌باشد.
- استفاده از مبرد R22 از ایجاد خوردگی جلوگیری میکند.
- گاز R22 دارای قیمت مناسبی نیز می‌باشد.
با تمام این خصوصیات به دلیل آثار مخربی که مبرد R22 بر روی محیط زیست دارد، تولید آن و استفاده از آن در دنیا ممنوع شده است.
آثار استفاده از مبرد R22
استفاده از گاز R22 باعث می‌شود گرمای کره زمین به سرعت بالا برود و در نتیجه لایه اوزون تخریب شود. به همین دلیل کشورهای توسعه یافته فروش و تولید این گاز را ممنوع کردند. اما در کشورهای جهان سوم و کشورهای کمتر توسعه یافته تقاضای بالای مبرد R22 باعث شده است که همچنان از این گاز در سیستم‌های تهویه مطبوع مانند سال‌های گذشته استفاده می‌شود و این گاز در بازار نیز به فروش می‌رسد.
ویژگیهای مبرد R22
- گاز R22 کاملاً بی رنگ است.
- این گاز غیر قابل اشتعال می‌باشد.
- این گاز تا حدودی بی بو است.
- در گروه گازهای گلخانه‌ای دسته بندی می‌شود.
- برای ارائه این گاز به بازار از کپسول‌های سبز رنگ روشن استفاده می‌شود که جرم آنها حدود 13.6 کیلوگرم است.
- مبرد R22 با روغن آلکیل بنزین، همچنین روغن پلی ال استر و روغن معدنی مثل روغن سفید سازگاری کامل دارد.
گازهایی که در زمان ممنوعیت R22 می‌توان از آنها استفاده کرد
همانطور که گفتیم استفاده و تولید مبرد R22 در کشورهای توسعه یافته ممنوع اعلام شده است. در نتیجه باید از یک گروه از گازهای دیگر به جای آن استفاده کرد که این گازها عبارتند از:
- R410
- R404
- R290
- R717
البته باید گفت که گاز R717 سمی و قابل اشتعال می‌باشد و در نتیجه از آن استفاده نمی شود. نکته حائز اهمیت این است که تا زمانی که تمام ذخایر گاز R22 تمام نشده باشد، با وجود این ممنوعیت‌ها هنوز هم می‌توان از مبرد R22 در سیستم‌های خنک کننده استفاده کرد. اما اجازه تولید آن دیگر وجود ندارد.
افرادی که از سیستم‌های دارای گاز R22 استفاده می‌کنند چه کاری باید انجام دهند؟
همانطور که گفتیم در سیستم‌های خنک کننده مانند داکت اسپلیت‌ها و کولرهای گازی از گاز مبرد R22 استفاده می‌شود. این گاز یک گاز گلخانه‌ای است که باعث تولید HFC-23 می‌شود. گاز تولید شده توسط فعل و انفعالات R22، باعث گرم شدن کره زمین می‌شود. گازهایی که اثرات زیست محیطی به همراه دارند و بر روی لایه اوزون تاثیر گذار هستند در پروتکل مونترال استفاده و تولید آنها ممنوع اعلام شده است. این گازها تخریب کننده لایه اوزون شناخته شده اند. لایه اوزون مسئولیت محافظت زمین از اشعه‌های مضر مانند uva و uvb را بر عهده دارد. طبق این گفته‌ها آژانس حفاظت از محیط زیست با اهمیت به قانون هوای سالم از توزیع و تولید و وارد کردن R22 و موارد مشابه جلوگیری میکند. در نتیجه با کاهش پیدا کردن مقدار این گاز در سطح زمین، افرادی که از آن در سیستم‌های تهویه خود استفاده می‌کردند، با افزایش چشمگیر قیمت آن مواجه خواهند شد. در نتیجه بهترین راه برای صرفه جویی در هزینه‌ها و همچنین کمک به حفظ لایه اوزون خرید یک داکت اسپلیت جدید یا یک سیستم کولر گازی جدید با راندمان بالا می‌باشد که از یک مبرد دیگر در سیستم تهویه مطبوع خود استفاده میکند.
