راهنمای انتخاب و خرید انواع چک ولو
چک ولو یا شیربرگشتی امروزه به درستی شناخته نشده و برای همین از محبوبیت خاصی در بین صنایع مختلف برخوردار نیست. در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوعاتی مانند اصول اولیه چک ولوها، انواع و چگونگی کار کردن آنها، چگونگی انتخاب و نصب چک ولو، چگونگی حل مشکلات آنها و در نهایت اینکه همیشه آنها علت مشکل نیستند؛ میپردازیم.
چک ولو یا شیر برگشتی در یک طرف اجازه عبور جریان را میدهد. این شیر در مواقعی که مایع در لوله در جهت معکوس در جریان است، به شکل اتوماتیک می تواند مانع از برگشت جریان شود.
این چک ولو برای قطع و وصل نیازی به دخالت انسان نداشته و بصورت خودکار این کار را انجام میدهند. چک ولوها در طبقه بندی شیرهای self-automated قرار میگیرند.
شیرهای برگشتی یا چک ولوها درهر صنعتی که پمپ در آنها به کار برده و حتی در خانهها یافت میشوند. برای مثال در مسیر خط تخلیه یک پمپ مخزنی که در خانه وجود دارد، یک چک ولو قرار دارد.
شیرهای برگشتی دارای طراحی گوناگونی هستند که شامل طرحهای قدیمی تا جدید را دربرمیگیرد. این شیرها برای استفاده در مواد مختلفی مثل مایعات، هوا، گازها، بخار و…به کار میرود.
شیرهای برگشتی در صنایع مختلفی دارای کاربردهای متنوعی هستند، در ادامه به برخی کاربردهای آن در صنعت اشاره میکنیم.
چک ولو برای بازو بسته شدن نیاز به وجود جریان در لوله دارند. بنابراین این شیرها بسیار به جریان حساس هستند.
وقتی شیربرگشتی باز باشد، دیسک داخلی اجازه عبور جریان به طرف جلو را میدهد. بنابراین با وجود جریان شیر برگشتی نیز شروع به کار میکند.
بسته به اینکه طراحی به چه شکل باشد، درصورتی که اگر جریان به سمت جلو کم شود و یا بالعکس جریان افزایش یابد، دیسک شروع به بسته شدن میکند.
بسته به اینکه چگونه طراحی شده باشند میتوانند دارای دنباله، پین محوری، دیسک بازویی، فنر، توپی، الاستمور و یاطاقان باشند.بطور معمول شیرهای برگشتی از ساختار ساده ای برخوردار هستند.
جریان فشار برگشتی مانند یک نیروی مخالف برای باز وبسته شدن شیر میباشد؛ و آب بندی داخلی دیسک چک ولو و سیت به این جریان وابسته هستند.
بنابراین در چک ولوها نرخ نشتی سیت مجاز بیشتر از شیرهای باز و بسته(on/off) است.
درحال حاضراز این دستگاه طراح ها و مدلهای بسیاری در بازار وجود دارد. هر کدام از این مدلها کاربردها و مزایای خاصی دارند. در اینجا بعضی از محبوب ترین این مدلها را بیان میکنیم.
برای جلوگیری از نشتی در لوله و تجهیزات ویژه درهنگام جایگرین کردن ولو باید درانتخاب چک ولوی مناسب دقت نمود.
وقتی در مسیر جریان چک ولو نصب میشوند، باعث ایجاد جریان یک طرفه درلوله میشود. با دقت کرد که این شیرها را درجهت فرآیند نصب نمود.
این شیرها دارای درپوشی توپی یا لولایی هستند که با حرکت سیال جابجا شده و باعث برقراری جریان میشوند. چنانچه فشارسیال درحال حرکت از فشار سیال در پشت شیر کمتر باشد، باید برگشت جریان رخ دهد. دراین حالت به دلیل وجود درپوش شیرو مسدود کردن شیر، جریان سیال قطع میشود.
این شیرها قابلیت تنظیم با سیستم کنترلی یا دستی را ندارند و به شکل اتوماتیک و با فشار سیال باز و یا بسته می شوند.
شیر غیر برگشتی، شیر رفلاکسی، شیرنگهداری، شیر تک-مسیره، نام های دیگر شیر یکطرفه می باشند. شیر یکطرفه به صورت اتوماتیک کار می کند؛ بنابراین بیشتر آن ها استم و یا دسته ندارند و اکثر اوقات توسط شخص و سیستم خارجی کنترل نمی شود. جنس بدنه (پوسته خارجی) بیشتر شیر های یکطرفه از جنس پلاستیک و یا فلز می باشد. شیر یکطرفه دارای دو دهانه بر روی بدنه خود می باشد. شیرهای یک طرفه یا چک ولو ها در انواع مختلف طراحی و تولید می شود؛ این شیرها شامل شیر یک طرفه لولایی، فشاری، دیسکی و کره ای است. در ادامه به شرح هریک می پردازیم.
قطعهی مسدود کننده صفحهای در چک ولو های یک طرفه می تواند به لولایی که خارج از صفحه سیت قرار دارد، وصل شود. این قطعه یک حرکت شبه آونگی دارد که در مسیر عبور سیال قرار گرفته و سبب باز و بسته شدن خط جریان می گردد. از ویژگی های این شیر می توان به عدم اتصال درپوش و بدنه توسط پیچ و مهره است و انجام آب بندی به صورت فلز به غیر فلز اشاره کرد. کاربرد شیر یک طرفه لولایی در صنعت آب، فاضلاب، نیروگاه ها و صنایع است و برای استفاده از مواد غیر خورنده، مایعات، گاز و بخار می باشد.
اجزای چک ولو یک طرفه فشاری شامل یک پیستون یا یک کره است، که به جای دیسک به کار می رود. بنابراین شبیه شیر یک طرفه کروی می باشد. نصب این پیستون یا کره در خط لوله به هم به صورت عمودی، هم افقی بوده و کره یا پیستون بصورت کاملا در سیت قرار می گیرد.
کاربرد چک ولو یک طرفه فشاری در سیستم هایی است که جریان سیال در آن ها دارای فشار و سرعت بالایی بوده و ویسکزیته ی سیال بالا می باشد. چگونگی کارکرد شیر یک طره فشاری براساس اصل جاذبه انجام می شود.
زمانی که جریان در زیر سیت (seat) به وجود می آید، باعث جدا شدن کره از سیت (seat) می شود. در این شرایط سیال از اطراف توپ این شیر عبور کرده و در صورت توقف یا برگشت جریان، به علت وجود نیروی جاذبه کره یا پیستون به پایین می آید. بنابراین کره به سیت (seat) می چسبد و باعث آب بندی و جلوگیری از بازگشت جریان می گردد.
چک ولو يك طرفه ديسكي داراي 4 قسمت شامل بدنه، مجرابند (ديسك)، فنر و نگهدارنده فنر تشكيل شده است. تمام دور محراب بند توسط بدنه احاطه شده است. محراب بند در شیر یک طرفه دیسکی در جهت مسير سیال با زاويه 90 درجه حرکت می کند. میزان حرکت آن به وسیله فنری که در قسمت پشت محراب بند واقع است، کنترل می گردد.
در مواردی که در خطوط لوله جريان ضربه اي (پالسي) سنگيني وجود داشته باشد، استفاده از چک ولو يك طرفه ديسكي توصیه نمی گردد. مثلا در قسمت خروجي كمپرسورهاي رفت و برگشتي نباید از شی دیسکی به کار برد؛ زیرا این کمپرسور ضربات زیادی را بر این شیر وارد کرده و باعث از بين رفتن نگهدارنده فنر می شود.
در مواردی که در خطوط لوله جريان ضربه اي (پالسي) سنگيني وجود داشته باشد، استفاده از شير يك طرفه ديسكي توصیه نمی گردد. مثلا در قسمت خروجي كمپرسورهاي رفت و برگشتي نباید از شی دیسکی به کار برد؛ زیرا این کمپرسور ضربات زیادی را بر این شیر وارد کرده و باعث از بين رفتن نگهدارنده فنر می شود.
از چک ول و کره ای می توان در سيالاتي كه ويسكوزيته آن ها بسيار زياد است، استفاده کرد. این شیر دارای دو مدل كره اي افقي و عمودي طراحی و تولید می شود، که در ایننوع خط جریان در مسیر مستقیم حرکت می کند. همچنین از نوع شیر عمودی، در جاهائي كه قطع جريان به صورت فوري لازم است، کاربرد دارد.
چگونگی عملکرد چک ولو کره ای به این شکل است که هنگام ورود جریان، کره در سیال معلق شده و در اطراف حرکت می کند. در زمانی که جریان سیال به صورت برعکس انجام شود، کره در سیت قرار می گیرد؛ در این صورت از برگشت سیال به سمت ورودی جلوگیری می کند.
برخی از اصطلاحاتی که در استفاده از چک ولو به کار می رود وباید هر فردی که با این تجهیزات و قطعات سیستم های سرمایشی سر وکار دارد با آن ها آشنا باشد؛ به شرح زیر است.
چک ولو,چک ولو کمپرسور,چک ولو هیدرولیک,چک ولو توپی,لیست قیمت چک ولو,فلاپر چک ولو,فروش چک ولو,انواع چک ولو صنعتی,اجزای چک ولو,قیمت شیر یکطرفه چک ولو,قیمت چک ولو 4 اینچ,اجزای چک ولو
مشاهده همه 9 نتیجه