تفاوت گیج فشار خشک و روغنی (۰ تا ۱۰۰)

در هر سیستم برودتی یا صنعتی که با فشار سیالات سروکار دارد، اندازه گیری دقیق فشار اهمیت زیادی دارد. چه در یک سردخانه بزرگ صنعتی، چه در چیلرهای تراکمی و چه در کمپرسورهای معمولی، اگر فشار از محدوده مجاز خارج شود، کل سیستم می تواند دچار آسیب یا افت راندمان شود. به همین دلیل گیج فشار یکی از حیاتی ترین تجهیزات ابزار دقیق در حوزه برودت و تهویه محسوب می شود. اما وقتی سراغ خرید گیج فشار می روید، دو نوع اصلی پیش روی شماست: گیج فشار خشک و گیج فشار روغنی. در نگاه اول تفاوت آن چنانی در ظاهرشان دیده نمی شود، اما در عملکرد و دوام تفاوت های مهمی وجود دارد که اگر آن ها را ندانید، ممکن است انتخاب اشتباهی برای سیستم خود انجام دهید. در این مقاله از سلام سرما به صورت کامل و تخصصی بررسی می کنیم که تفاوت گیج فشار خشک و روغنی چیست، هرکدام برای چه شرایطی مناسب ترند و از لحاظ ساختار، دقت، دوام و کاربرد چه اختلافاتی با هم دارند.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ ساختار

تفاوت اصلی این دو نوع گیج از ساختار داخلی آن ها آغاز می شود.

• گیج فشار خشک از یک محفظه ساده تشکیل شده که درون آن هیچ مایع یا سیالی وجود ندارد. فضای داخلی آن با هوای محیط پر شده و مکانیزم شامل لوله بوردون، چرخ دنده و عقربه است. این نوع طراحی ساده باعث شده هزینه ساخت و تعمیر کمتر باشد، اما در مقابل، حساسیت آن در برابر لرزش بیشتر است.
• در مقابل، گیج فشار روغنی با روغن مخصوص (معمولاً گلیسیرین یا سیلیکون) پر می شود. این روغن مانند یک ضربه گیر عمل می کند و باعث می شود عقربه در اثر شوک یا لرزش ناگهانی دچار نوسان نشود. همچنین، وجود روغن از زنگ زدگی و نفوذ رطوبت به قطعات داخلی جلوگیری می کند. لازم است بدانید که در میان گیج ها، گیج روغنی ویکا از همه معروف تر بوده و کیفیت بسیار بالایی دارد.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ عملکرد

در عملکرد کلی، هر دو نوع گیج فشار وظیفه دارند مقدار فشار را به صورت آنالوگ روی صفحه نشان دهند، اما در نحوه واکنش به تغییرات محیطی متفاوت اند.
در گیج خشک، عقربه کاملاً آزادانه حرکت می کند؛ بنابراین در صورت بروز ارتعاش یا تغییرات ناگهانی فشار، عقربه دچار لرزش می شود و قرائت فشار ممکن است ناپایدار باشد. اما در گیج روغنی، حضور روغن باعث می شود حرکت عقربه نرم و یکنواخت باشد. این ویژگی در محیط هایی با شوک فشاری یا ارتعاش بالا، دقت کار را به شدت افزایش می دهد. به همین دلیل، در صنایع سنگین یا سیستم های برودتی بزرگ، گیج روغنی انتخاب اول مهندسان است.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ کاربرد

گیج فشار خشک بیشتر برای کاربردهای سبک و عمومی طراحی شده است. به عنوان مثال:

• سیستم های آبرسانی خانگی
• پمپ های ساده
• خطوط هوای فشرده
• دستگاه های آزمایشگاهی

در مقابل، گیج فشار روغنی در محیط های صنعتی و پر ارتعاش مانند موارد زیر استفاده می شود:

• سیستم های برودتی (کندانسور، چیلر، سردخانه)
• صنایع نفت و گاز
• ماشین آلات سنگین
• تجهیزات هیدرولیک و پنوماتیک

در نتیجه، اگر در محیطی کار می کنید که لرزش یا تغییر فشار زیاد است، گیج روغنی گزینه مناسب تری است. اما در کاربردهای سبک تر، گیج خشک به صرفه تر خواهد بود.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ دقت اندازه گیری

دقت در اندازه گیری فشار به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله ثبات مکانیکی، لرزش محیط و تغییرات دما. در محیط های آرام و بدون ارتعاش، گیج خشک می تواند دقت خوبی ارائه دهد. اما در شرایط واقعی صنعتی، به ویژه در سیستم های دارای کمپرسور، نوسانات شدید فشار وجود دارد. در این حالت، لرزش عقربه در گیج خشک باعث می شود قرائت فشار نوسان دار و غیرقابل اعتماد باشد. در گیج روغنی، روغن داخل محفظه این نوسانات را جذب کرده و حرکت عقربه را تثبیت می کند. در نتیجه، دقت اندازه گیری در محیط های پرفشار و پر ارتعاش بسیار بالاتر است. پس از نظر دقت، گیج فشار روغنی برتری مطلق دارد.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ مقاومت و طول عمر

گیج فشار روغنی به دلیل وجود لایه محافظ روغن، در برابر گردوغبار، رطوبت و لرزش مقاومت بالاتری دارد. همین ویژگی موجب می شود طول عمر مفید آن در مقایسه با مدل خشک بیشتر باشد. در گیج خشک، اجزای داخلی در تماس مستقیم با هوا هستند و به مرور ممکن است دچار زنگ زدگی یا سایش شوند. اما در گیج روغنی، روغن مانند یک لایه محافظ دائمی عمل کرده و از فرسودگی چرخ دنده ها و عقربه جلوگیری می کند. به طور متوسط، عمر مفید گیج روغنی ۲ تا ۳ برابر گیج خشک است، البته در صورت نصب صحیح و نگهداری مناسب.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ قیمت

قیمت همیشه یکی از عوامل تصمیم گیری است. گیج فشار خشک به دلیل ساختار ساده تر و عدم استفاده از روغن، قیمت پایین تری دارد. به همین خاطر در پروژه های سبک یا کاربردهای خانگی گزینه مقرون به صرفه ای محسوب می شود. در مقابل، گیج فشار روغنی به علت طراحی پیچیده تر، بدنه مقاوم تر و استفاده از سیال مخصوص، قیمت بالاتری دارد. البته باید توجه داشت که هزینه بالاتر در مقابل دوام بیشتر و دقت بهتر منطقی و اقتصادی است. اگر به طول عمر و عملکرد دقیق تر اهمیت می دهید، انتخاب گیج روغنی کاملاً توجیه پذیر است.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ شرایط محیطی

شرایط محیطی (مثل دما، رطوبت و ارتعاش) تاثیر مستقیمی بر عملکرد گیج دارد.

• گیج خشک در دمای پایین عملکرد بهتری دارد، چون فاقد مایع داخلی است و یخ زدگی در آن رخ نمی دهد. اما در محیط های مرطوب یا گردوغبار زیاد، ممکن است داخل محفظه بخار بگیرد و عقربه مبهم دیده شود.
  
• در مقابل، گیج روغنی برای محیط های مرطوب و صنعتی مناسب تر است، زیرا روغن مانع نفوذ بخار و رطوبت می شود. تنها نکته منفی این است که در دمای بسیار پایین (زیر صفر) ممکن است ویسکوزیته روغن افزایش یابد و حرکت عقربه کمی کند شود. بنابراین، انتخاب نوع گیج باید بر اساس شرایط محیطی محل نصب انجام شود.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ نگهداری

نگهداری گیج خشک بسیار ساده تر است؛ چون نیاز به بررسی یا تعویض روغن ندارد. کافی است در فواصل زمانی منظم، تمیزی صفحه و سلامت عقربه بررسی شود.
در گیج روغنی، لازم است سطح روغن به صورت دوره ای کنترل شود. در صورت کاهش حجم روغن یا نشت، باید تعمیر یا شارژ مجدد انجام شود. با این حال، چون روغن نقش محافظ دارد، فاصله بین سرویس ها بیشتر است و در مجموع هزینه نگهداری تفاوت زیادی ندارد.تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ نصب و کاربرد در سیستم های برودتی در سیستم های برودتی مثل چیلر، سردخانه، یا کندانسور، کمپرسور دائماً در حال کار و ایجاد ارتعاش است. اگر از گیج خشک در این سیستم ها استفاده شود، عقربه دچار لرزش شدید می شود و احتمال خرابی مکانیزم بسیار بالاست. به همین دلیل، مهندسان تأسیسات همیشه توصیه می کنند در سیستم های سرمایشی از گیج فشار روغنی گلیسیرینی استفاده شود. این نوع گیج علاوه بر دقت بالا، در برابر شوک های فشاری گاز مبرد نیز مقاوم است و عمر طولانی تری دارد.
در مقابل، در سیستم های ساده تر مثل فشار آب یا هوا، گیج خشک انتخابی اقتصادی و کافی است.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ برند و کیفیت ساخت

برند سازنده تأثیر زیادی در عملکرد هر دو نوع گیج دارد. در بازار ایران، برندهایی مانند WIKA، کستل (Castel)، امگا (Omega) و فاکس (FOX) ازشناخته شده ترین تولید کنندگان گیج فشار هستند. مدل های روغنی این برندها معمولاً دارای بدنه استیل ضدزنگ، صفحه شفاف مقاوم در برابر بخار و سیستم آب بندی حرفه ای هستند. در سایت سلام سرما می توانید مدل های متنوعی از هر دو نوع گیج فشار خشک و روغنی را مشاهده و بر اساس نیاز سیستم خود انتخاب کنید. تمامی محصولات ارائه شده از برندهای معتبر و با گارانتی اصالت هستند.

تفاوت گیج فشار خشک و روغنی از لحاظ طول عمر مفید و دوام در صنعت

در کاربری های صنعتی سنگین که دستگاه ها به صورت ۲۴ ساعته در حال کارند، دوام گیج فشار اهمیت زیادی دارد. گیج خشک ممکن است در اثر لرزش های مداوم یا نوسانات دما پس از مدتی دچار خطا یا خرابی شود. اما گیج روغنی به دلیل طراحی ضد ارتعاش و روغن کاری داخلی، حتی پس از سال ها استفاده، دقت خود را حفظ می کند. به همین دلیل در کارخانه ها، سردخانه ها، پالایشگاه ها و نیروگاه ها، تقریباً همیشه گیج روغنی نصب می شود.

جمع بندی نهایی

هر دو نوع گیج فشار خشک و روغنی کاربرد خود را دارند، اما انتخاب درست بستگی به شرایط کاری شما دارد. اگر در محیطی بدون لرزش، خشک و کم فشار کار می کنید، گیج فشار خشک انتخاب اقتصادی و ساده ای است. اما اگر در سیستم های برودتی، صنعتی یا پرنوسان فعالیت دارید، گیج فشار روغنی به مراتب گزینه ای بهتر، بادوام تر و دقیق تر است. در نهایت هدف از انتخاب گیج فشار مناسب، حفاظت از سیستم، افزایش عمر تجهیزات و کنترل دقیق فشار مبرد یا سیال است. با شناخت تفاوت های واقعی میان مدل خشک و روغنی، می توانید ابزاری انتخاب کنید که دقیقاً متناسب با شرایط کاری شما عمل کند.

سوالات متداول