انواع روش های انجماد ( کامل و تخصصی)

در صنایع غذایی و زنجیره تأمین سرد، انجماد یکی از مؤثرترین و قابل اتکاترین روش ها برای افزایش ماندگاری محصولات است. برخلاف باور عمومی، هدف اصلی انجماد تنها سرد کردن نیست، بلکه حفظ کیفیت، جلوگیری از رشد میکروارگانیسم ها و آماده سازی محصول برای نگهداری، حمل ونقل و صادرات است. در دنیای امروز که دسترسی به محصولات فصلی در تمام طول سال ممکن شده، انواع روش های انجماد به ابزاری استراتژیک برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان تبدیل شده اند. جهت ساخت سردخانه سفارشی و تخصصی به این صفحه مراجعه کنید.

چرا انتخاب روش انجماد اهمیت دارد؟

نوع روش انجماد تاثیر مستقیمی بر کیفیت نهایی محصول دارد. اگر این فرآیند با دقت انجام نشود، ساختار سلولی مواد غذایی تخریب می شود، طعم و رنگ تغییر می کند و ارزش غذایی کاهش می یابد. انتخاب روش نامناسب نه تنها باعث افت کیفیت، بلکه منجر به افزایش ضایعات و زیان اقتصادی در مقیاس صنعتی می شود.

انجماد کند

انجماد کند یکی از ابتدایی ترین و سنتی ترین روش های نگهداری مواد غذایی است. در این روش، محصول در مدت زمان بیش از دو ساعت از ناحیه بحرانی دما عبور می کند و سرمایش آن به تدریج انجام می گیرد. سرعت پایین تشکیل یخ در این روش باعث ایجاد بلورهای درشت یخ در بافت ماده غذایی می شود. نتیجه آن، تخریب ساختار سلولی، تغییر ماهیت پروتئین ها و کاهش کیفیت در هنگام یخ زدایی است. به همین دلیل، انجماد کند بیشتر در سردخانه های قدیمی یا برای مواد اولیه کم حساسیت استفاده می شود و در صنایع مدرن، جایگاه محدودی دارد.

انجماد سریع

در انجماد سریع، محصول در زمانی کمتر از دو ساعت از ناحیه بحرانی عبور می کند. این فرآیند باعث تشکیل کریستال های یخ بسیار ریز می شود که ساختار داخلی ماده غذایی را حفظ کرده و از افت کیفیت جلوگیری می کند. انجماد سریع در صنایع حرفه ای با استفاده از تونل های انجماد جریان هوا، تماس غیرمستقیم با صفحات سرد یا غوطه وری در مایعات سرمازا انجام می شود. این روش برای محصولات پروتئینی، میوه های تازه، سبزیجات و مواد غذایی بسته بندی شده بسیار مناسب است و نقش مهمی در حفظ ارزش تغذیه ای دارد.

بیشتر بخوانید: اگر نیاز به ساخت چیلر سفارشی دارید به این صفحه سر بزنید و با کارشناسان ما درارتباط باشید.

انجماد فوق سریع

انجماد فوق سریع، پیشرفته ترین تکنولوژی انجماد در صنایع غذایی به شمار می رود. این روش با استفاده از گازهای سرمازای مایع مانند نیتروژن یا دی اکسید کربن، محصول را در عرض چند دقیقه به دمای زیر صفر می رساند. به دلیل سرعت بسیار بالا، بافت سلولی کاملاً حفظ می شود و هیچ آسیبی به طعم، رنگ و کیفیت ظاهری وارد نمی شود. این نوع انجماد به ویژه در صنایع صادراتی، محصولات ارگانیک، سبزیجات تازه و غذاهای آماده کاربرد دارد. البته به دلیل هزینه بالای تجهیزات و مصرف گاز، بیشتر در پروژه های صنعتی پیشرفته مورد استفاده قرار می گیرد.

انجماد تماسی با صفحات سرد

در این روش، ماده غذایی بین صفحات فلزی قرار می گیرد که درون آنها سیال سرمازا جریان دارد. با انتقال حرارت مستقیم و یکنواخت از دو طرف، دمای محصول به سرعت کاهش می یابد. انجماد تماسی بیشتر برای مواد غذایی بسته بندی شده نظیر فیله ماهی، گوشت چرخ کرده یا فرآورده های یکنواخت استفاده می شود. تماس کامل با صفحات، شرط اصلی موفقیت این روش است، زیرا هرگونه فاصله یا ناصافی باعث کاهش راندمان و افت کیفیت می شود.

انجماد در هوای سرد

این روش شامل استفاده از هوای سرد ساکن یا متحرک برای خنک سازی محصولات غذایی است. اگرچه عملکرد آن به اندازه تونل های انجماد سریع نیست، اما در مواردی که نیاز به انجماد با سرعت متوسط وجود دارد، یا در سردخانه هایی که فضای زیادی برای تجهیزات پیشرفته نیست، می توان از این روش بهره برد. استفاده از فن های صنعتی برای افزایش جریان هوا و کاهش زمان انجماد یکی از روش های متداول در این تکنولوژی است.

انجماد با غوطه وری در محلول نمکی

در این روش، ماده غذایی مستقیماً در محلول های سرمازا مانند آب نمک یا کلرید کلسیم قرار داده می شود. غوطه وری در این مایعات باعث انتقال سریع حرارت و کاهش دمای محصول می شود. این تکنولوژی معمولاً در صنایع شیلات برای انجماد سریع ماهی، میگو و سایر فرآورده های دریایی استفاده می شود. با این حال، یکی از معایب آن نفوذ نمک به بافت محصول و تأثیر احتمالی بر طعم آن است.

تجهیزات لازم برای انجماد صنعتی موفق

• برای اجرای هر روش انجماد به تجهیزات خاصی نیاز است که کیفیت و دقت آن ها، تعیین کننده ی نتیجه نهایی هستند. برخی از تجهیزات کلیدی عبارت اند از:
• تونل انجماد صنعتی (با فن های زیلابگ، کویل های پر بازده، سیستم کنترل PLC)
• کمپرسور سردخانه بیتزر و دانفوس
• شیرآلات دقیق مثل شیر روتولاک، شیر برقی و گیج فشار خشک و روغنی
• تابلو برق کنترل دما و فشار با آلارم ایمنی
• تمامی این تجهیزات در فروشگاه تخصصی سلام سرما با مشاوره رایگان قبل از خرید و ارسال سراسری ارائه می شود.

نتیجه گیری

روش انجماد و نحوه اجرای آن می تواند تفاوت بین یک محصول با کیفیت صادراتی و یک کالای مرجوعی را رقم بزند. انتخاب بین انجماد کند، سریع یا کرایوژنیک، بستگی به محصول، بودجه، مصرف انرژی و برنامه تولید شما دارد. با مشاوره صحیح و استفاده از تجهیزات استاندارد، می توان کیفیت را حفظ، هزینه را کنترل و راندمان تولید را افزایش داد.
برای طراحی سیستم انجماد صنعتی، خرید تجهیزات تخصصی یا انتخاب مناسب ترین روش انجماد برای محصولتان، با کارشناسان ما تماس بگیرید.